Trong bối cảnh công nghệ ngày càng phát triển, Luật việt vị bán tự động đã trở thành một phần không thể thiếu của bóng đá hiện đại. Từ World Cup 2022 cho đến Champions League và các giải đấu lớn khác, thuật ngữ SAOT dần xuất hiện với tần suất ngày một nhiều. Vậy Luật việt vị bán tự động trong bóng đá là gì? Nó mang lại lợi ích gì và liệu có thể thay thế hoàn toàn con người? Bài viết dưới đây của Xoilac sẽ giúp bạn khám phá toàn bộ về một trong những cải tiến công nghệ đáng chú ý nhất của bóng đá đương đại.
Luật việt vị bán tự động trong bóng đá là gì?
Luật việt vị bán tự động trong bóng đá (Semi-Automated Offside Technology – viết tắt là SAOT) là một hệ thống công nghệ tiên tiến hỗ trợ trọng tài trong việc xác định các tình huống việt vị. Khác với các phương pháp truyền thống, Luật việt vị bán tự động sử dụng một mạng lưới cảm biến kết hợp với camera AI để tự động phát hiện việt vị với độ chính xác cao hơn.
Hệ thống này không hoạt động hoàn toàn độc lập mà vẫn cần trọng tài video (VAR) và trọng tài chính xác nhận. Chính vì vậy, nó được gọi là “bán tự động”, thay vì “tự động” hoàn toàn.
Cấu trúc và cách hoạt động của SAOT
Để hiểu sâu hơn về Luật việt vị bán tự động, ta cần nhìn vào cấu trúc hoạt động của SAOT:
Hệ thống camera cảm biến
- Có tới 12 camera tốc độ cao được đặt dưới mái sân vận động, ghi lại chuyển động của cầu thủ với tần suất 50 lần/giây.
- Các camera này theo dõi tới 29 điểm dữ liệu khác nhau trên cơ thể cầu thủ như đầu gối, vai, đầu, chân, gót, v.v.
Cảm biến trong bóng
Một cảm biến IMU được tích hợp vào quả bóng thi đấu giúp xác định chính xác thời điểm bóng được chuyền đi.
Kết hợp AI để xử lý dữ liệu
Hệ thống AI sẽ kết hợp dữ liệu từ cảm biến và camera để xác định ngay lập tức khi nào một cầu thủ rơi vào thế việt vị.
Quy trình thông báo
- Khi phát hiện việt vị, hệ thống sẽ gửi cảnh báo đến VAR.
- VAR sau đó sẽ xác nhận hoặc bác bỏ tình huống với sự hỗ trợ của trọng tài chính.
Nhờ quy trình này, Luật việt vị bán tự động trong bóng đá giúp tiết kiệm thời gian so với việc xem lại video thủ công truyền thống.
Ưu điểm của Luật việt vị bán tự động
Áp dụng Luật việt vị bán tự động mang đến hàng loạt lợi ích cho bóng đá chuyên nghiệp:
Tăng độ chính xác
Các tình huống việt vị được phát hiện ở cấp độ milimét, loại bỏ những tranh cãi thường xuyên xảy ra trước đây.
Rút ngắn thời gian quyết định
Trung bình mỗi quyết định việt vị chỉ mất từ 20-25 giây, thay vì hơn 1 phút như VAR truyền thống.
Tăng tính công bằng
Tất cả các cầu thủ đều được theo dõi với cùng tiêu chuẩn, giảm thiểu lỗi người từ phía trọng tài.
Minh bạch với khán giả
Các hoạt họa 3D mô phỏng tình huống việt vị sẽ được hiển thị lên màn hình sân vận động, giúp khán giả hiểu quyết định hơn.
SAOT tại World Cup 2022 và UEFA Champions League
Sự kiện đánh dấu bước ngoặt lớn của Luật việt vị bán tự động trong bóng đá là tại World Cup 2022, nơi FIFA chính thức áp dụng SAOT. Sau đó, UEFA cũng tiếp bước khi đưa công nghệ này vào sử dụng ở vòng bảng Champions League mùa giải 2022/23.
Tại World Cup, SAOT được sử dụng trong 64 trận đấu, đưa ra hàng chục quyết định việt vị chính xác và nhanh chóng. Một trong những ví dụ điển hình là bàn thắng bị từ chối của Lautaro Martinez trong trận Argentina gặp Saudi Arabia – một quyết định gây tranh cãi nếu không có sự hỗ trợ của SAOT.
Những tranh luận xoay quanh Luật việt vị bán tự động
Cũng giống như luật trọng tài đeo body-cam, mặc dù đem lại nhiều lợi ích, Luật việt vị bán tự động không tránh khỏi những ý kiến trái chiều:
Bóng đá đang bị “robot hóa”?
Một số người cho rằng công nghệ đang làm mất đi cảm xúc và sự linh hoạt của trọng tài trong những tình huống nhạy cảm.
Quyền lực vẫn nằm trong tay con người
Dù hệ thống xác định việt vị, việc thổi phạt hay không vẫn do trọng tài quyết định. Điều này đôi khi vẫn gây tranh cãi.
Chi phí đầu tư cao
Không phải sân vận động nào cũng có đủ điều kiện để triển khai hệ thống SAOT do chi phí lắp đặt lên đến hàng triệu USD.
Tương lai của Luật việt vị bán tự động
Với những thành công bước đầu, Luật việt vị bán tự động” trong bóng đá được kỳ vọng sẽ trở thành tiêu chuẩn trong các giải đấu lớn như Premier League, La Liga, Serie A hay Copa America.
FIFA cũng đang nghiên cứu nâng cấp hệ thống này lên mức “hoàn toàn tự động”, trong đó AI sẽ không chỉ phát hiện mà còn đưa ra quyết định thổi phạt độc lập. Tuy nhiên, điều này vẫn còn vấp phải nhiều rào cản về mặt luật lệ và sự chấp nhận từ người hâm mộ.
XEM THÊM: Tất Tần Tật Về Luật Về Bóng Sống Trong Đá Phạt
Kết luận
Không thể phủ nhận rằng Luật việt vị bán tự động đã thay đổi cách mà bóng đá vận hành. Từ việc nâng cao độ chính xác, giảm thiểu tranh cãi, đến việc tăng tốc độ trận đấu, SAOT là minh chứng cho việc công nghệ và thể thao có thể song hành hiệu quả.
Tuy vẫn còn một số ý kiến trái chiều, nhưng với đà phát triển như hiện nay, Luật việt vị bán tự động trong bóng đá sẽ tiếp tục lan rộng và góp phần xây dựng một nền bóng đá công bằng, hiện đại hơn.
